MA sa Ghaeilge (Ceannaireacht i dTeanga, Cultúr agus Pobal)

Sa mhodúl seo leagtar béim ar fheasacht teanga, feasacht inniúlachtaí cumarsáide agus féinfheasacht an chleachtóra teanga a fhorbairt. Díreoidh Teanga agus Cumarsáid 1 ar na gnéithe seo a leanas den teanga: feasacht teanga, agus féinfheasacht an chleachtóra teanga, gramadach agus ceartúsáid agus cruinnscríobh na teanga, foghraíocht agus an ceangal idir fonaicí agus ortagrafaíocht; canúintí na Gaeilge, an Caighdeán Oifigiúil, teanga agus iomchuimsiú, réimeanna teanga agus scileanna aistriúcháin, scileanna ceapadóireachta téacsanna ilchineálacha, idir téacsanna labhartha agus téacsanna scríofa. Gheofar oiliúint ar ardáin digiteacha agus ar bhogearraí ábharthacha.

Freagróidh snáitheanna an mhodúil do na comhthéacsanna ina n-úsáidtear an teanga/an cur chuige cumarsáide (mar shampla, saol an léinn, cúrsaí oibre agus gairme, cúrsaí oideachais, cúrsaí taighde, na meáin chlóite, chraolta agus shóisialta, gréasáin agus pobail éagsúla, pleanáil don chumarsáid eagraíochtúil inmheánach agus sheachtrach) agus beidh deis ag rannpháirtithe díriú ach go háirithe ar na gnéithe a bhaineann lena réimse spéise/suíomh gairmiúil/acadúil féin.

Cuirfear oiliúint ar fáil maidir le scileanna ceapadóireachta, scileanna chur i láthair agus scileanna digiteacha i réimsí agus réimeanna éagsúla cumarsáide feidhmeacha agus beidh deis ag rannpháirtithe scileanna a chleachtadh agus aiseolas a fháil, aiseolas ó chleachtóirí reatha earnálacha san áireamh. Tríd síos beidh deiseanna ag rannpháirtithe díriú ar fhoghlaim a fhreagaíonn dá gcuid riachtanas agus spéiseanna féin.

Déanfar na scileanna atá sealbhaithe ag rannpháirtithe cheana féin a bhuanú agus a fhorbairt, sainspéiseanna agus riachtanais forbartha gairmiúla na rannpháirtithe á gcur san áireamh, agus uas-sciliú maidir le húsáid bogearraí ábharthacha san áireamh.

Tá ionchur ag Roinn na Meán agus na Cumarsáide sa mhodúl seo, agus beidh ionchur ag cleachtóirí earnála (Tuairisc.ie) ann. Cuimseoidh an ról acu seo aiseolas earnálach a thabhairt do rannpháirtithe faoi mheasúnuithe múnlaitheacha.

Cothófar féinfheasacht rannpháirtithe maidir lena mbuanna féin agus a gcleachtais féin, agus maidir le haithint deiseanna feabhais agus deiseanna féinfhorbartha pearsanta agus eagraíochtúla. Gheobhaidh siad eolas ar dhinimicí grúpaí agus cultúir eagraíochtúla éagsúla, agus treoir maidir le fís phearsanta agus eagraíochtúil a shocrú agus cultúr foghlama a chothú. Déanfar plé ar a gcuimsíonn meon fíontraíoch i gcomhthéacs na Gaeilge agus i gcomhthéacsanna a bhaineann le riachtanais agus le réimsí spéise na rannpháirtithe. Sealbhóidh siad tacar scileanna praiticiúla maidir le ransú inntinne, agus a áisiú, maidir le meantóireacht agus cóitseáil agus eolas tosaigh ar aithint spriocanna, ar aithint saghasanna tionchair, agus ar bhainistiú acmhainní agus ama. Sealbhóidh siad scileanna praiticiúla maidir le tábhacht an dul i gcomhairle le páirtithe leasmhara. Cothófar feasacht maidir le gníomhú de réir dea-chleachtais ina réimse gairme/spéise féin i bhfianaise reachtaíochta, agus i bhfianaise polasaithe agus cláir/straitéisí náisiúnta agus idirnáisiúnta. Déanfar ceistiú agus plé tosaigh ar struchtúir, ar thuiscintí, agus ar pholasaithe agus ar idé-eolaíochtaí reatha a imríonn tionchar ar chleachtais agus ar phleanáil reatha. Beidh cás-staidéir agus deiseanna gréasánaithe mar chuid den chúrsa. Beidh gné fheidhmeach ag baint le measúnuithe an mhodúil seo/beidh siad bunaithe ar inniúlachtaí réimse gníomhaíochta an rannpháirtí.

Beidh deis agat eolas a chur ar chleachtais chultúrtha na Gaeilge agus a gcomhthéacsanna critice ar bhonn stairiúil agus comhaimseartha. Pléifear eiseamláirí praiticiúla d’ealaíona na Gaeilge, mar shampla, an scéalaíocht, an drámaíocht, an amhránaíocht srl., i bhfoirmeacha téacsúla agus béil araon, agus tarraingeofar aird ar sheachadadh, aeistéitic agus tionchar na n-ealaíon sin. Déanfar promhadh ar theoiricí aitheanta, idirnáisiúnta i léann an chultúir, m.sh. an t-iarchoilíneachas, an chruthaitheacht, srl. i gcomhthéacs ealaíona teanga-bhunaithe na Gaeilge. Déanfaimid cíoradh ar ról na n-ealaíon i saol an phobail agus sa saol poiblí ag cur stair agus éabhlóid na hearnála sin san áireamh. Forbrófar feasacht agus tacar scileanna feidhmeacha maidir le deiseanna in earnáil chruthaitheach na Gaeilge a aithint, a thapú agus a chur ar fáil. Beidh idir ghné acadúil agus ghné fheidhmeach ag baint le measúnú an mhodúil seo.

Clúdófar gnéithe éagsúla den nualitríocht sa Ghaeilge, idir phrós, fhilíocht agus nua-insintí eile. Mar shampla:

Déanfar iniúchadh cuimsitheach ar an ngearrscéal Gaeilge. Tabharfar léargas ar fhorbairt an ghearrscéil agus breathnófar go mion ar shaothar roinnt de na gearrscéalaithe is tábhachtaí sa ghort, ag déanamh anailíse criticiúla ar na saothair sin.

Déanfar staidéar ar réimsí agus ar théamaí an úrscéil nua-aimseartha sa Ghaeilge; beidh plé ar theoiricí liteartha agus ar théamaí an phróis NuaGhaeilge. Iniúchfar an cúlra soch-chultúrtha as ar eascair úrscéalta na Gaeilge.

Déanfar grinnscrúdú ar fhorbairt na Nua-fhilíochta Gaeilge ón Athbheochan i leith. Pléifear go criticiúil mórdhán na Gaeilge in earnálacha éagsúla na Gaeilge agus i measc phobal na Gaeilge.

Cuirfear eolas ar fáil faoi bhunchoincheapa na scannánaíochta, agus sain-chomhthéacsanna thionscal na scannánaíochta Gaeilge, agus déanfar mionstaidéar ar scannán Gaeilge.

Déanfar measúnú 100% ar an modúl seo trí scrúdú/scrúduithe deiridh, agus/nó le measúnú leanúnach i bhfoirm aiste acadúil/dialann foghlama/blag/léirmheas/cur i láthair/togra.

Díreofar sa mhodúl seo ar na scileanna a bheidh ag teastáil ó mhic léinn chun tabhairt faoi mheasúnuithe an chúrsa agus/nó tráchtas taighde nó togra taighde a bheachtú, a phleanáil agus a chur i gcrích. Cuirfear oiliúint ar mhic léinn maidir le modhanna taighde agus pléifear na saincheisteanna eiticiúla a bhaineann leis an taighde sin i gcomhthéacs. Rachaidh mic léinn i dtaithí ar fhoinsí éagsúla eolais agus conas úsáid chuí a bhaint astu. Cuirfidh siad feabhas ar a scileanna scríbhneoireachta agus anailíse mar thaighdeoirí chomh maith, ionas go mbeidh ar a gcumas argóint áititheach a chur i láthair agus a chosaint.

Beidh an t-ábhar a chlúdófar sa mhodúl seo ag teastáil ó mhic léinn agus iad ag tabhairt faoi mheasúnuithe éagsúla agus le tabhairt faoin miontráchtas acadúil/mórthogra taighde i dtéarma an tsamhraidh. Níl aon mheasúnú per se ar an modúl seo. Is modúl pas/teip é. Bronnfar pas bunaithe ar an mac léinn a bheith tar éis dul i ngleic le hábhar foghlama agus torthaí foghlama an mhodúil.

Tógfaidh an modúl seo ar eolas agus scileanna na mac léinn sna gnéithe seo a leanas den teanga:

Feasacht teanga, agus féinfheasacht an chleachtóra teanga, gramadach agus ceartúsáid agus cruinnscríobh na teanga, foghraíocht agus scileanna aistriúcháin.

Leanfar d’oiliúint a chur ar fáil maidir le scileanna ceapadóireachta, scileanna chur i láthair agus scileanna digiteacha i réimsí éagsúla cumarsáide feidhmeacha. Freagróidh snáitheanna an mhodúil do na comhthéacsanna ina n-úsáidtear an teanga/don chur chuige cumarsáide cuí (mar shampla, maidir le cúrsaí oibre agus gairme, cúrsaí oideachais, cúrsaí taighde) agus beidh deis ag rannpháirtithe scileanna a chleachtadh agus aiseolas a fháil, aiseolas ó chleachtóirí reatha earnála agus piaraí san áireamh.

Tabharfar treoir agus tacaíocht do mhic léinn (i gcomhthéacs inniúlachtaí teanga) ar an modúl seo maidir le hobair atá le cur i gcrích acu ar an modúl Ceannaireacht agus Dea-chleachtas Gairmiúil 2, go háirithe sna gnéithe a bhaineann le pleanáil straitéiseach. Tá béim bhreise sa mhodúl seo ar scileanna bainistithe cumarsáide.

Cuirfear a thuilleadh deiseanna oiliúna praiticiúla ar fáil (mar shampla, ceardlann maidir le téarmaíocht agus réim scríobh straitéisí) agus beidh rogha ag rannpháirtithe uas-sciliú a dhéanamh in 2 x scil dhigiteach (mar shampla, úsáid Canva, dearadh Powerpoint, podchraoladh, scileanna a bhaineann le soláthar do na meáin chumarsáide). Déanfar na scileanna cumarsáide atá sealbhaithe ag rannpháirtithe cheana féin a bhuanú agus a fhorbairt, sainspéiseanna agus riachtanais forbartha gairmiúla na rannpháirtithe á gcur san áireamh.). Cuirfear béim ar leith ar fhoghlaim fhéinriartha i gach gné den siollabas. Tá ionchur ag Roinn na Meán agus na Cumarsáide sa mhodúl seo.

Beidh gné láidir fíorshaoil le measúnú an mhodúil seo, (mar shampla, bréagagallamh agus cur i láthair bunaithe ar réimsí spéise na bhfoghlaimeoirí, i. agallamh raidió, agallamh faisnéise, nó agallamh poist). Cuimseoidh an t-agallamh tástáil ar fheasacht an rannpháirtí ar an gcumarsáid i gcomhthéacs ról cinnireachta agus dea-chleachtais.

Bronnfar 30% de mharcanna ar phunann foghlama ó Sheimeastar 1 agus ó Sheimeastar 2.

Sa mhodúl seo, leanfar de chothú féinfheasacht rannpháirtithe an mhodúil maidir lena mbuanna féin agus a gcleachtais féin agus maidir le deiseanna feabhais pearsanta agus eagraíochtúla agus leanfaidh siad orthu ag aithint agus ag aimsiú deiseanna forbartha gairmiúla. Leanfar den bhfoghlaim faoi dhea-chleachtas i bhfianaise reachtaíochta, polasaí agus cláir náisiúnta agus idirnáisiúnta.

Déanfar plé ar leith sa mhodúl seo ar an bpleanáil straitéiseach, agus a mheasúnú, agus ar chur chuige agus dea-chleachtas maidir le hathrú a thabhairt i gcrích. Pléifear tábhacht físe agus spriocanna foirmeálta inmheasúnaithe. Gheofar tuiscint ar thábhacht na pleanála straitéisí, an chomhairliúcháin agus an chloí le dea-chleachtas (mar shampla, maidir le hiomchuimsiú, maidir le dea-rialachas, i gcomhthéacs polasaithe) agus ar shaghasanna éagsúla tionchair.

Beidh cás-staidéir agus deiseanna gréasánaithe (cuid acu roghnach) mar chuid den chúrsa. Beidh gné fheidhmeach/phraiticiúil ag baint le measúnú an mhodúil seo/beidh an measúnú bunaithe ar inniúlachtaí réimse gníomhaíochta an rannpháirtí.

Gheobhaidh rannpháirtithe an mhodúil seo deis eolas leathan a fháil ar bhuncheisteanna na Sochtheangeolaíochta agus na Pleanála Teanga, agus cíorfar cuid de chroíphrionsabail na forbartha pobail. Beidh deis agat foghlaim faoi fhorbairt theoiricí éagsúla sochtheangeolaíochta agus síctheangeolaíochta, agus sinn ag díriú ar choincheapa faoi theangacha mionlaithe go háirithe. I measc na gceisteanna a phléifear tá: teagmháil teanga; teanga, dúchas agus féiniúlacht; ról an choilínithe in imeallú phobal teanga; coincheap an phobail sa saol comhaimseartha; pleanáil teanga, pleanáil do dhaoine óga, cearta teanga agus reachtaíocht teanga; an pholaitíocht teanga agus struchtúir chumhachta, forbairt phobail agus cruthú áite. Leagfar béim ar an nGaeltacht mar phobal teanga agus cíorfaimid na hathruithe atá tagtha ar thuiscint an stáit i leith fhearainn teanga na Gaeltachta/na hIarGhaeltachta le blianta beaga anuas, de bharr forbairtí ar nós Acht na Gaeltachta agus an leasú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla. Déanfar é sin trí iniúchadh a dhéanamh ar an bpróiseas pleanála teanga reatha sa Ghaeltacht agus san iarGhaeltacht. Gheofar eolas ar theoiricí a bhaineann le forbairt pobail agus cruthú áite agus sinn ag baint leas as lionsaí a bhaineann go háirithe le poba(i)l na Gaeilge.

Gheobhaidh tú treoir maidir le hathbhreithniú criticiúil a dhéanamh ar phróiseas reatha na pleanála teanga sa Ghaeltacht agus san IarGhaeltacht agus cothófar feasacht maidir leis an suíomh náisiúnta/idirnáisiúnta, agus an tírdreach straitéise san áireamh. Oilfear rannpháirtithe le pleanáil go gníomhach do straitéisí feasachta agus do phróisis pleanála teanga, Ar chríochnú an mhodúil seo dóibh, beidh rannpháirtithe inniúil ar luacháil a dhéanamh ar phlean teanga, agus iad ag baint leas as uirlisí agus modhanna a thagann le dea-chleachtas i réimse na pleanála agus na mbeartas teanga

Déanfar measúnú ar an modúl seo trí mheasúnú leanúnach agus/nó i bhfoirm aiste acadúil/cur i láthair/ cás-staidéar/ cuntas ar ghníomh praiticiúil sa phobal/do spriocghrúpa ar leith faoi chritéir a leagfar amach.

Cuirfidh rannpháirtithe eolas ar shaothrú an phróis Ghaelaigh san Eoraip agus in Éirinn sa seachtú haois déag, san ochtú haois déag agus isteach sa naoú haois déag.

Déanfar mionléamh ar shaothair agus plé ar fhorbairt na filíochta sa seachtú, ochtú agus sa naoú haois déag; Léifear saothair mhóra fhilíocht na Gaeilge ó thosach deireadh na tréimhse ag díriú ar na cineálacha difriúla filíochta a saothraíodh agus ar shaothar roinnt d’fhilí móra na tréimhse. Pléifear tuairimí scoláirí na Gaeilge maidir le litríocht na tréimhse. Díreofar ar thraidisiún na lámhscríbhinní Gaeilge, ar lucht a scríofa agus lucht a léite, agus déanfar lámhscríbhinní a léamh agus tús a chur le forbairt scileanna eagarthóireachta maidir le téacsanna ó lámhscríbhinní.

Beidh aiste taighde le déanamh ag mic léinn ina mbeidh deis acu tuiscint a léiriú ar chúlra agus ar chomhthéacs agus ar ábhar litríocht Ghaeilge na tréimhse.